Đau nửa đầu là tình trạng đau đầu khu trú ở một bên, thường kèm theo buồn nôn, chóng mặt, nhạy cảm với ánh sáng hoặc tiếng ồn. Đây là dạng đau đầu phổ biến đặc biệt ở nhóm làm việc trí óc, thường xuyên căng thẳng hoặc có thói quen sinh hoạt thiếu điều độ. Vậy đâu là nguyên nhân đau nửa đầu và có biện pháp nào phòng ngừa hiệu quả hay không?
- Làm thế nào để tích hợp âm nhạc vào thói quen ngủ của bạn
- Bạn biết cách có một giấc ngủ nhanh chóng ngay chưa?
- Stress gây mồ hôi tay: Nguyên nhân và biện pháp cải thiện
Bài viết này, với sự tham vấn chuyên môn từ TS BS CKII Nguyễn Thị Thanh Hương, Chủ nhiệm khoa Lão Bệnh viện Y học cổ truyền Quân đội Trung Ương sẽ giúp bạn hiểu rõ nguyên nhân đau nửa đầu hiện nay và cung cấp các biện pháp phòng ngừa hiệu quả giúp cải thiện chất lượng sống.
Đau nửa đầu là bệnh gì?
Đau nửa đầu (hay còn gọi là migraine) là một loại rối loạn thần kinh phổ biến với đặc trưng là những cơn đau đầu lặp đi lặp lại, thường chỉ xảy ra ở một bên đầu. Cơn đau có thể kéo dài từ vài giờ đến vài ngày, kèm theo buồn nôn, nôn, hoa mắt chóng mặt, mờ mắt, và tăng nhạy cảm với âm thanh hoặc ánh sáng. Một số người còn gặp các triệu chứng như rối loạn thị giác (nhìn lóa, chấm sáng), thay đổi tâm trạng hoặc cảm giác kiến bò trên da đầu trước khi cơn đau xuất hiện.
Đau nửa đầu thường gặp ở nữ giới nhiều hơn nam giới và có yếu tố gia đình rõ rệt, nghĩa là nếu người thân bị đau nửa đầu thì khả năng bạn cũng có nguy cơ cao. Tần suất xuất hiện cơn đau có thể dao động từ 1–2 lần/tháng đến vài lần mỗi tuần. Nếu không được chẩn đoán và điều trị đúng, đau nửa đầu có thể tiến triển thành dạng mạn tính, khó kiểm soát, thậm chí gây rối loạn cảm xúc, lo âu và mất ngủ kéo dài.
Nguyên nhân đau nửa đầu là gì?
Đau nửa đầu không đơn thuần là biểu hiện tức thời do mệt mỏi mà là một rối loạn thần kinh phức tạp, có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân đau nửa đầu khác nhau như rối loạn vận mạch, stress kéo dài hoặc thay đổi nội tiết tố. Việc hiểu đúng nguyên nhân sẽ giúp định hướng phòng và điều trị hiệu quả.
Rối loạn vận mạnh não
Mạch máu não co giãn bất thường dẫn đến thay đổi áp lực trong sọ và kích thích các dây thần kinh cảm giác. Đây là cơ chế chính gây ra những cơn đau nhói một bên đầu. Người bệnh thường mô tả cảm giác như mạch đập theo từng nhịp, kèm theo buồn nôn hoặc rối loạn thị giác.
Thiếu máu lên não
Tình trạng thiếu máu cũng là nguyên nhân đau nửa đầu. Khi lượng máu và oxy lên não bị suy giảm, tế bào thần kinh dễ bị kích thích quá mức. Điều này khiến người bệnh thường xuyên hoa mắt, chóng mặt, mệt mỏi và đau đầu âm ỉ, nhất là khi thay đổi tư thế đột ngột hoặc làm việc trí óc căng thẳng trong thời gian dài.
Stress kéo dài
Tình trạng tâm lý căng thẳng làm tăng hormone cortisol, gây co mạch và rối loạn hoạt động vùng dưới đồi – nơi điều hòa chức năng thần kinh và hormone. Đây là nguyên nhân sâu xa khiến đau đầu mạn tính và đau nửa đầu dễ tái phát, nhất là ở người trẻ làm việc áp lực.
Thay đổi nội tiết tố
Thay đổi nội tiếp tố cũng là một trong những nguyên nhân đau nửa đầu mà nhiều người chủ quan. Phụ nữ trong kỳ kinh nguyệt, mang thai hoặc giai đoạn tiền mãn kinh có sự thay đổi mạnh mẽ về hormone estrogen. Sự biến động này ảnh hưởng đến trương lực mạch máu và dẫn đến cơn đau đầu một bên kèm theo mệt mỏi, cáu gắt hoặc mất ngủ.
Tác nhân bên ngoài
Ánh sáng mạnh, tiếng ồn lớn, thay đổi thời tiết, sử dụng thiết bị điện tử nhiều giờ liên tục hoặc ăn uống thất thường cũng là các yếu tố dễ làm khởi phát cơn đau nửa đầu ở người nhạy cảm thần kinh.
Dấu hiệu nhận biết và hệ lụy
- Cơn đau thường tập trung ở một bên đầu, có thể lan ra sau gáy hoặc quanh hốc mắt
- Cảm giác như mạch đập, tăng khi gắng sức, leo cầu thang hoặc thay đổi thời tiết
- Kèm theo buồn nôn, nôn, hoa mắt, chóng mặt, rối loạn thị giác (nhìn lóa, mờ)
- Nhạy cảm với ánh sáng hoặc âm thanh, mệt mỏi, mất ngủ kéo dài
Nếu không được kiểm soát tốt, đau nửa đầu kéo dài có thể gây ra:
- Rối loạn lo âu, trầm cảm do chất lượng sống suy giảm
- Giảm trí nhớ, mất tập trung, ảnh hưởng năng suất lao động
- Tăng nguy cơ huyết áp cao, đột quỵ, rối loạn tiền đình, mất ngủ mạn tính
Cách phòng ngừa đau nửa đầu hiệu quả
Để phòng ngừa hiệu quả tình trạng đau nửa đầu, người bệnh cần xây dựng một lối sống khoa học kết hợp nhiều yếu tố: từ giấc ngủ, dinh dưỡng, tâm lý đến vận động thể chất. Dưới đây là những giải pháp thường được áp dụng và mang lại hiệu quả rõ rệt nếu duy trì lâu dài:
Thiết lập giấc ngủ khoa học
Giấc ngủ không đủ hoặc không sâu làm giảm ngưỡng chịu đau của hệ thần kinh. Nên ngủ trước 23h, duy trì 7–8 tiếng mỗi đêm, hạn chế ánh sáng xanh và tiếng ồn. Trà thảo mộc như tâm sen, hoa cúc hoặc xoa bóp bấm huyệt hay châm cứu có thể hỗ trợ an thần nhẹ.
Giảm stress bằng thư giãn chủ động
Hít thở sâu, thiền định, yoga hoặc các bài tập nhẹ giúp làm dịu hệ thần kinh, tăng tiết endorphin – chất dẫn truyền thần kinh tích cực, từ đó giảm tần suất đau nửa đầu. Có thể kết hợp với âm nhạc trị liệu hoặc đọc sách thư giãn.
Ăn uống lành mạnh
Ăn đủ bữa, hạn chế bỏ bữa sáng. Ưu tiên thực phẩm giàu omega-3 (cá hồi, hạt lanh), magie (rau xanh đậm, chuối) và vitamin nhóm B (ngũ cốc nguyên cám). Tránh các thực phẩm dễ gây co mạch như rượu vang đỏ, socola đậm, cà phê đậm đặc.
Vận động đều đặn
Tập thể dục nhẹ như đi bộ nhanh, đạp xe, yoga ít nhất 30 phút/ngày giúp ổn định lưu thông máu não, giảm áp lực lên mạch máu. Đặc biệt, bài tập kéo giãn vùng cổ – gáy – vai nên thực hiện 2 lần/ngày cho người ngồi máy tính lâu.
Cải thiện tình trạng mất ngủ, khó ngủ, đau đầu, chóng mặt nhanh chóng
Ngoài các biện pháp thay đổi lối sống, nhiều người lựa chọn kết hợp sử dụng sản phẩm hỗ trợ nhằm tác động trực tiếp vào nguyên nhân đau nửa đầu – đặc biệt là rối loạn tuần hoàn não và suy nhược thần kinh. Trong đó, Harman Tuệ Tĩnh là một trong những sản phẩm nổi bật nhờ công thức thảo dược tối ưu.
Harman Tuệ Tĩnh là sản phẩm hỗ trợ từ thảo dược thiên nhiên, chuyên biệt dành cho người bị đau đầu, đau nửa đầu, suy nhược thần kinh với các thành phần như:
- Xuyên khung: Hoạt huyết, an thần hỗ trợ điều trị đau đầu
- Đinh lăng: Bồi bổ khí huyết, tăng tuần hoàn não, cải thiện trí nhớ
- Lạc tiên – Vông nem – Lá sen: Nhóm thảo dược an thần tự nhiên, giúp ngủ sâu và giảm lo âu
Sản phẩm được bào chế dạng siro thảo dược, dễ hấp thu, không gây kích ứng dạ dày, phù hợp cho người cao tuổi, người khó ngủ, hay bị hoa mắt chóng mặt, đặc biệt là người thường xuyên bị căng thẳng thần kinh.
Việc hiểu rõ nguyên nhân đau nửa đầu và điều chỉnh lối sống, xây dựng chế độ sinh hoạt hợp lý chính là cách hiệu quả nhất để ngăn ngừa cơn đau tái phát. Nhận biết đúng nguyên nhân đau nửa đầu giúp người bệnh chủ động hơn trong việc phòng tránh và lựa chọn giải pháp hỗ trợ phù hợp.
Bạn có thể gọi tới số 1800 2295 để được tư vấn nhanh chóng, hoặc truy cập website Dược phẩm Tuệ Tĩnh để tìm hiểu thêm thông tin sức khỏe hữu ích. Nếu cần thăm khám chuyên sâu, hãy chủ động đặt lịch trực tiếp tại Phòng khám YHCT Tuệ Tĩnh Đường để được hỗ trợ tận tình.
