Không chỉ là sự vắng mặt của bệnh tâm thần, sức khỏe tinh thần còn là trạng thái mà chúng ta cảm thấy thoải mái, có khả năng đối mặt với các thách thức và phát huy tối đa tiềm năng của bản thân. Tuy nhiên, để đạt được trạng thái này, chúng ta cần hiểu rõ hơn những yếu tố ảnh hưởng tâm lý con người là gì?. Và đó là những yếu tố nào?
- Rối loạn Phổ Tự kỷ ở người lớn: Nguyên nhân và dấu hiệu
- Thư giãn cơ thể: Lợi ích cho sức khỏe thể chất và tinh thần
- Tại sao nữ giới mất ngủ nhiều hơn so với nam giới?
Dược phẩm Tuệ Tĩnh và cố vấn chuyên môn TS Dược Bùi Thị Bình, qua bài viết hôm nay sẽ cho bạn câu trả lời về những yếu tố ảnh hưởng đến tâm lý con người là gì. Mời bạn đọc bài viết.
Các yếu tố ảnh hưởng đến tâm lý con người
Tâm lý con người bao gồm toàn bộ các quá trình nhận thức, cảm xúc và hành vi. Những quá trình này biến đổi liên tục theo thời gian và bối cảnh sống. Khi vận hành ổn định và hài hòa, chúng ta có thể duy trì được sức khỏe tinh thần. Hiểu được tâm lý không chỉ giúp chúng ta giải thích cách mình suy nghĩ và cảm nhận mà còn là bước đầu tiên để làm chủ những phản ứng của bản thân trước các tác nhân từ môi trường.
Yếu tố sinh học
Nền tảng của mọi hoạt động tâm lý là hệ thần kinh và các quá trình sinh học phức tạp diễn ra bên trong cơ thể. Di truyền, hormone và cấu trúc não bộ chính là các yếu tố ảnh hưởng tâm lý.
Di truyền và gen
Di truyền có thể làm tăng tính nhạy cảm với một số rối loạn tâm thần. Một số bệnh như rối loạn lưỡng cực, tâm thần phân liệt, hay một số thể của trầm cảm có thể có yếu tố gia đình. Bộ gen mà chúng ta thừa hưởng từ cha mẹ có thể ảnh hưởng đến cách não bộ sản xuất và sử dụng các chất dẫn truyền thần kinh như serotonin (liên quan đến điều hòa khí sắc) hoặc dopamine (liên quan đến cảm giác động lực và phần thưởng).
Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là chắc chắn sẽ mắc bệnh, mà chỉ làm tăng nguy cơ. Môi trường sống, lối sống và các trải nghiệm cá nhân vẫn quyết định phần lớn khả năng khởi phát bệnh.
Hệ thống nội tiết và hormone
Cortisol là hormone căng thẳng, thường tăng khi cơ thể đối mặt với áp lực. Nếu nồng độ này duy trì cao trong thời gian dài, nó có liên quan đến mệt mỏi, rối loạn giấc ngủ và các triệu chứng lo âu, trầm buồn.
Tương tự, sự dao động của các hormone giới tính như estrogen và testosterone cũng ảnh hưởng trực tiếp đến khí sắc. Phụ nữ trong giai đoạn tiền mãn kinh hoặc sau sinh có thể trải qua những biến động cảm xúc mạnh mẽ do sự thay đổi đột ngột của hormone.
Yếu tố tâm lý cá nhân và nhận thức
Bên cạnh yếu tố sinh học, cách chúng ta suy nghĩ, cảm nhận và đối phó với cuộc sống cũng có sức ảnh hưởng mạnh mẽ đến sức khỏe tinh thần.
Tư duy và cách nhìn nhận
Kiểu tư duy thiên lệch là một trong những yếu tố ảnh hưởng tâm lý con người đáng chú ý. Đây là những lối suy nghĩ không hợp lý và thường phóng đại mặt tiêu cực của vấn đề, ví dụ như tự nhủ “mình thật vô dụng” chỉ vì một thất bại nhỏ. Lối tư duy này có thể dẫn đến cảm giác tuyệt vọng và bất lực.
Ngược lại, những người có tư duy tích cực và thực tế có khả năng phục hồi tinh thần tốt hơn sau những cú sốc. Họ có thể nhìn nhận vấn đề một cách khách quan, tìm kiếm giải pháp và tin tưởng vào khả năng của bản thân.
Kỹ năng đối phó
Kỹ năng đối phó là cách chúng ta xử lý căng thẳng và các vấn đề trong cuộc sống. Các kỹ năng đối phó lành mạnh bao gồm việc tìm kiếm sự hỗ trợ, tập thể dục, hoặc thiền định. Những người có kỹ năng đối phó tốt thường ít bị tổn thương tâm lý hơn khi đối mặt với nghịch cảnh.
Ngược lại, việc lạm dụng chất kích thích hoặc trốn tránh sẽ chỉ làm tổn thương tâm lý về lâu dài. Để cải thiện, hãy thử kỹ thuật “dừng – đổi kênh – hành động nhỏ 2 phút” để cắt vòng lặp suy nghĩ tiêu cực, sau đó làm một việc đơn giản như đứng dậy uống nước hoặc đi lại một chút.
Yếu tố thể chất
Dinh dưỡng và lối sống
Chế độ ăn uống thiếu cân bằng, thiếu các vitamin và khoáng chất cần thiết có thể ảnh hưởng đến chức năng não bộ. Một số nghiên cứu gợi ý chế độ ăn giàu omega-3 có thể đi kèm với khí sắc tốt hơn, tuy nhiên, bổ sung vi chất chỉ nên xem là hỗ trợ, không thay thế điều trị y khoa. Ngược lại, việc sử dụng chất kích thích như rượu bia hoặc ma túy có thể gây ra sự thay đổi lớn trong hoạt động của não, làm trầm trọng thêm các triệu chứng của bệnh tâm lý.
Giấc ngủ
Giấc ngủ đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc phục hồi năng lượng và tái tạo tế bào thần kinh. Mất ngủ kéo dài không chỉ làm cơ thể mệt mỏi mà còn làm tăng nguy cơ lo âu, trầm cảm, và suy giảm khả năng tập trung. Giấc ngủ giúp não bộ xử lý và sắp xếp thông tin, củng cố trí nhớ và ổn định cảm xúc. Người trưởng thành nên đặt mục tiêu ngủ từ 7-9 giờ mỗi ngày và thực hành vệ sinh giấc ngủ bằng cách đi ngủ và thức dậy vào cùng một giờ cố định.
Yếu tố xã hội và môi trường
Chất lượng gắn bó trong gia đình và điều kiện xã hội là các yếu tố dự báo quan trọng của khí sắc và khả năng thích nghi. Mối quan hệ với những người xung quanh và môi trường sống là những yếu tố ảnh hưởng tâm lý con người không thể bỏ qua, định hình cách chúng ta cảm nhận và tương tác với thế giới.
Gia đình và các mối quan hệ
Một gia đình hạnh phúc, đầy đủ tình yêu thương và sự hỗ trợ là bệ phóng vững chắc cho sức khỏe tinh thần. Ngược lại, một môi trường gia đình căng thẳng, bạo lực hoặc thiếu sự kết nối có thể gây ra những tổn thương tâm lý sâu sắc. Mối quan hệ bạn bè và đồng nghiệp cũng đóng vai trò quan trọng. Một mạng lưới xã hội vững chắc có thể là nguồn hỗ trợ cảm xúc mạnh mẽ trong những thời điểm khó khăn, giúp giảm cảm giác cô đơn.
Môi trường làm việc và học tập
Áp lực công việc, môi trường làm việc độc hại hoặc bị bắt nạt học đường có thể gây ra căng thẳng kéo dài, dẫn đến lo âu và kiệt sức. Một môi trường tích cực, khuyến khích sự phát triển và tôn trọng cá nhân sẽ giúp chúng ta cảm thấy an toàn và hạnh phúc hơn.
Giải pháp hỗ trợ từ thảo dược: Harman Tuệ Tĩnh
Chia sẻ từ khách hàng sau khi sử dụng sản phẩm Harman Tuệ Tĩnh
Ngày nay, một số người lựa chọn dùng thêm sản phẩm hỗ trợ từ thảo dược để cải thiện giấc ngủ và giảm căng thẳng thần kinh. Harman Tuệ Tĩnh là một sản phẩm hỗ trợ được phát triển dựa trên kinh nghiệm y học cổ truyền.
Harman Tuệ Tĩnh là sản phẩm giúp hỗ trợ thư giãn thần kinh và cải thiện giấc ngủ, từ đó gián tiếp hỗ trợ người dùng vượt qua những căng thẳng và mệt mỏi.
Sản phẩm là sự kết hợp của 5 loại thảo dược quý:
- Lạc Tiên, Vông Nem và Lá Sen nổi tiếng với công dụng an thần, giúp xoa dịu các xung động thần kinh, giảm cảm giác bồn chồn, lo lắng. Nhờ đó, người dùng sẽ cảm thấy thư thái, dễ đi vào giấc ngủ và có một giấc ngủ sâu.
- Xuyên Khung và Đinh Lăng có tác dụng cải thiện tuần hoàn máu, đặc biệt là máu lên não. Sự lưu thông máu tốt sẽ giúp các tế bào não được cung cấp đủ oxy và dưỡng chất, hỗ trợ làm giảm cảm giác căng thẳng, nặng đầu.
Sản phẩm Harman Tuệ Tĩnh được sản xuất theo quy trình nghiêm ngặt, tuân thủ các quy định tiêu chuẩn GMP. Đồng thời đảm bảo về an toàn và chất lượng dược phẩm, mỗi viên uống đều đạt chuẩn và an toàn tối ưu nhất.
Sức khỏe tâm thần là một trạng thái phức tạp, chịu tác động của nhiều yếu tố ảnh hưởng tâm lý từ sinh học, tâm lý cá nhân, xã hội cho đến thể chất. Việc nhận biết và hiểu rõ các yếu tố ảnh hưởng tâm lý con người này là bước đầu tiên để chúng ta chủ động chăm sóc bản thân, học cách đối phó với những áp lực của cuộc sống và tìm lại sự cân bằng. Nếu bạn gặp các triệu chứng lo âu, trầm buồn kéo dài hơn hai tuần, mất ngủ nặng hãy liên hệ ngay với các cơ sở y tế.
Liên hệ hotline Dược phẩm Tuệ Tĩnh 1800 2295 (Miễn cước) hoặc đặt lịch khám tại Phòng khám YHCT Tuệ Tĩnh Đường TẠI ĐÂY để nhận tư vấn chuyên sâu và tận tâm nhất cho sức khỏe của bạn và gia đình.
