Việc duy trì sức khỏe tâm lý vững vàng là vô cùng thiết yếu. Bên cạnh IQ (chỉ số thông minh) và EQ (chỉ số cảm xúc), khái niệm năng lực phục hồi tinh thần (Resilience) đang được đặc biệt quan tâm. Vậy, năng lực phục hồi tinh thần là gì trong lĩnh vực tâm lý học và sức khỏe thần kinh?
- Hiện tượng tâm lý Deja vu là gì?, Có đáng lo ngại không?
- Tổn thương tâm lý và 5 dấu hiệu phổ biến
- 5 Sai lầm trước khi ngủ mà nhiều người mắc phải
Cùng cố vấn chuyên môn TS Dược Bùi Thị Bình – Dược phẩm Tuệ Tĩnh tìm hiểu rõ hơn về vấn đề này qua bài viết được chia sẻ ngày hôm nay.
Năng lực phục hồi tinh thần là gì?
Năng lực phục hồi tinh thần là một yếu tố quyết định cách chúng ta tương tác với mọi thứ xung quanh. Xét từ nhiều góc độ tâm lý học thể hiện qua một số ý sau:
Khả năng thích nghi chủ động
Năng lực phục hồi tinh thần đại diện cho một phẩm chất tâm lý tích cực cho phép một người đối diện với sự kiện tiêu cực mà vẫn duy trì hoặc nhanh chóng phục hồi trạng thái tâm thần. Đây không chỉ là khả năng chịu đựng mà là khả năng phát triển từ nghịch cảnh. Người có khả năng phục hồi tốt thường kiểm soát cảm xúc tốt hơn nhờ ưu tiên suy nghĩ lý trí, giúp điều tiết phản ứng cảm xúc ban đầu một cách hiệu quả.
Ba yếu tố cốt lõi
Sức mạnh tinh thần được xây dựng từ nhiều yếu tố tương tác. Năng lực phục hồi tinh thần được xây dựng dựa trên sự tương tác và củng cố của ba yếu tố tâm lý cốt lõi sau.
- Lạc quan thực tế: Đây là khả năng nhìn nhận khó khăn là tạm thời và cụ thể chứ không phải vĩnh viễn hay lan rộng. Tinh thần lạc quan giúp duy trì động lực và ngăn chặn suy nghĩ tiêu cực chiếm lĩnh tâm trí.
- Tư duy giải quyết vấn đề: Khả năng tập trung vào tìm kiếm giải pháp thay vì đào sâu quá mức vào nguyên nhân. Tư duy này thúc đẩy sự linh hoạt, giúp cá nhân nhanh chóng thoát khỏi trạng thái bế tắc.
- Niềm tin kiểm soát: Đây là niềm tin rằng nỗ lực cá nhân và quyết định của bản thân quyết định phần lớn kết quả cuộc sống. Niềm tin này giúp duy trì cảm giác tự chủ, là yếu tố trung tâm của năng lực phục hồi tinh thần.
Vai trò của năng lực sức khỏe tinh thần với tâm lý
Năng lực phục hồi tinh thần như là cơ chế bảo vệ mạnh mẽ của tâm trí, đóng vai trò trong việc duy trì sự cân bằng nội tại. Năng lực này có liên quan đến việc giảm nguy cơ mắc các bệnh tâm lý và duy trì sự ổn định của sức khỏe tinh thần.
Giảm nguy cơ rối loạn
Khi đối mặt với các tác nhân gây căng thẳng hàng ngày, sức mạnh tinh thần hoạt động như một yếu tố bảo vệ quan trọng, chống lại sự phát triển của các rối loạn tâm lý phổ biến như rối loạn lo âu và trầm cảm.
- Hồi phục sau stress: Năng lực phục hồi tốt có thể giúp cơ thể bình phục nhanh hơn sau stress, giảm ảnh hưởng kéo dài của hormone căng thẳng. Điều này có liên quan đến việc giảm thiểu các vấn đề sức khỏe do căng thẳng kéo dài.
- Hỗ trợ ổn định cảm xúc: Khả năng phục hồi có liên quan đến việc hỗ trợ ổn định cảm xúc và động lực, giúp sức khỏe thần kinh được duy trì ổn định hơn.
Hỗ trợ phục hồi sang chấn
Năng lực phục hồi tinh thần đặc biệt quan trọng trong các tình huống chấn thương tâm lý. Khi khả năng này đủ mạnh, cá nhân có thể đối diện và vượt qua các sang chấn mà không phát triển thành rối loạn nặng hơn.
- Cải thiện suy nghĩ tiêu cực: Người có khả năng phục hồi tốt có thể xử lý và tích hợp ký ức chấn thương vào kinh nghiệm sống mà không để nó chi phối hiện tại. Họ giữ được ranh giới rõ ràng giữa quá khứ và hiện tại.
- Chủ động tìm hỗ trợ: Năng lực phục hồi có thể giúp cá nhân vượt qua rào cản tâm lý, chủ động tìm kiếm sự giúp đỡ từ chuyên gia hoặc cộng đồng, thúc đẩy quá trình chữa lành và tăng cường sức khỏe tâm lý.
Cách rèn luyện phục hồi tinh thần
Năng lực phục hồi tinh thần hoàn toàn có thể được cải thiện thông qua rèn luyện có phương pháp. Điều tiếp theo cần làm là xây dựng một “phòng tập” cho tinh thần bằng các chiến lược đã được chứng minh khoa học.
Thực hành rèn luyện nhận thức
Đây là kỹ thuật cốt lõi của liệu pháp nhận thức hành vi (CBT), giúp thay đổi mô hình suy nghĩ không hợp lý. Quá trình này giúp bạn kiểm soát phản ứng của mình trước sự kiện, thay vì để sự kiện kiểm soát bạn.
- Nhận diện tư duy, nhận ra suy nghĩ tự động tiêu cực.
- Đặt câu hỏi về tính xác thực của suy nghĩ đó.
- Thay thế bằng một nhận thức cân bằng, dựa trên thực tế.
Xây dựng tinh thần ổn định
Những người có năng lực phục hồi tinh thần cao thường tin rằng họ sẽ có thể cải thiện được bản thân từ những thất bại, Thay vì suy nghĩ như “ mình không làm được điều này” thì hãy thử thay đổi thành “ mình có thể làm được, thử một cách khác hay cố gắng hơn nữa xem sao”. Coi thất bại như một cơ hội để học hỏi những điều mới và để rèn luyện thêm cho bản thân những kinh nghiệm.
Thực hành Chánh Niệm
Khi căng thẳng, cơ thể và tâm trí dễ dàng bị cuốn theo lo âu. Phương pháp thiền chánh niệm hay tập với hơi thở là sử dụng hơi thở làm mỏ neo để kéo tâm trí về khoảnh khắc hiện tại. Kỹ thuật này ngăn chặn tâm trí lang thang vào nỗi lo sợ tương lai hoặc hối tiếc quá khứ.
Thực hành đơn giản này kích hoạt hệ thần kinh phó giao cảm, giúp thư giãn và củng cố khả năng kiểm soát phản ứng sinh lý, là một phần quan trọng của sức khỏe thần kinh.
Thư giãn với thiên nhiên
Việc dành thời gian ở không gian xanh ngay xung quanh chúng ta có thể giúp giảm căng thẳng và tăng khả năng tập trung. Đây là một biện pháp hỗ trợ sức khỏe tâm lý tự nhiên, giúp giảm gánh nặng cảm xúc, từ đó gián tiếp tăng cường khả năng phục hồi.
Harman Tuệ Tĩnh hỗ trợ thư giãn tinh thần
Với áp lực cuộc sống hiện đại, không ít người gặp khó khăn trong việc thư giãn và đi vào giấc ngủ. Thức khuya, tăng ca làm việc hay làm việc theo ca thất thường khiến nhiều người bị mất ngủ, khó ngủ và ngủ không sâu giấc. Hậu quả không chỉ là những cơn thiếu ngủ, mất ngủ mà còn khiến tinh thần bị ảnh hưởng. Tình trạng này kéo dài có thể gây suy nhược cơ thể lâu dần là suy nhược thần kinh và ảnh hưởng khả năng tư duy.
Mất ngủ, khó ngủ hay ngủ không sâu giấc không cần lo lắng vì đã có Harman Tuệ Tĩnh
Vậy làm sao để thư giãn tâm trí một cách thư giãn hơn nữa, giúp tinh thần luôn thoải mái, bù đắp cho những ngày mệt mỏi. Harman Tuệ Tĩnh chính là bí quyết giúp ngủ ngon, ngủ sâu giấc hơn và giảm căng thẳng. Giúp sáng dạy tinh thần tỉnh táo, không bị mệt mỏi, đau đầu hay gặp những cơn buồn ngủ bất ngờ đến trong ngày nữa
Sản phẩm Harman Tuệ Tĩnh là sự kết hợp 5 dược liệu cổ truyền như lạc tiên, lá sen, vông nem, đinh lăng và xuyên khung, Hỗ trợ an dịu thần kinh và cải thiện lưu thông máu, tạo điều kiện thuận lợi mang cơn buồn ngủ đến nhanh hơn, giúp giấc ngủ sâu hơn và gần với giấc ngủ sinh lý nhất. Với vị ngọt thanh, dạng siro dễ uống, thích hợp cho những người khó uống dạng thuốc viên và người cao tuổi.
Tóm lại, năng lực phục hồi tinh thần là gì? Mong rằng với bài viết trên đây của Dược phẩm Tuệ Tĩnh đã giúp bạn có câu trả lời cũng như có thêm nhiều thông tin hữu ích nữa cho chăm sóc sức khỏe của bản thân mình, Hãy thử thêm những phương pháp thực hành ở trên để nâng cao năng lực tinh thần mỗi người và tận hưởng hơn cho một cuộc sống khỏe mạnh.
Liên hệ hotline Dược phẩm Tuệ Tĩnh 1800 2295 (Miễn cước) hoặc đặt lịch khám tại Phòng khám YHCT Tuệ Tĩnh Đường TẠI ĐÂY để nhận tư vấn chuyên sâu và tận tâm nhất cho sức khỏe của bạn và gia đình.
